گردشگری به چه معناست؟
گردشگری معادل فارسی و كاملا دقیق واژه Tourism در زبان های انگلیسی، فرانسه و آلمانی است كه در زبان فارسی به جهانگردی ترجمه شده است.
ریشه این واژه از اصطلاح Tornus یونانی و لاتین گرفته شده كه یكی از معانی آن گردش كردن و یا گشتن است.
به گزارش خبرنگار سرویس «نگاهی به وبلاگ ها» ایسنا وبلاگر نوشته است: اصطلاح توریست از قرن نوزدهم معمول شده است.
در آن زمان اشراف زادگان فرانسه می بایست برای تكمیل تحصیلات و كسب تجربه های لازم زندگی، اقدام به مسافرت می نمودند.
این جوانان در آن زمان توریست نامیده می شدند.
و بعدها در فرانسه این اصطلاح در مورد كسانی استفاده می شد.
كه برای سرگرمی، وقت گذرانی و گردش به فرانسه سفر می كردند و بعدها با تعمیم بیشتر به كسانی اطلاق می شد.
كه اصولا به این منظور به سفر می رفتند.
كم كم كلمه توریست به بعضی زبان های دیگر نیز وارد شد و از آن واژه توریسم بوجود آمد.
از همان زمان توریسم و توریست به بعضی از مسافرت ها و مسافرینی گفته می شد كه هدف آنها استراحت، گردش، سرگرمی و آشنایی با مردم بود و نه كسب درآمد و اشتغال به كار.
در زبان فارسی كلمه «سیاح» در گذشته به كسانی گفته می شد كه با هدف و منظور شخصی دست به سفر می زدند؛
مانند ناصر خسرو و سعدی و این واژه در زبان فارسی تا نیمه اول قرن بیستم در معنی فوق به كار می رفت تا آن كه دو واژه جهانگرد و جهانگردی جای آن را گرفت.
واژه جهانگردی به این سبب كه در معنی خود عبور از مرزهای سیاسی و سفر به دیگر كشور ها را تداعی می كند، نمی تواند معنی كامل توریسم را ادا نماید.
زیرا توریست ها به دو گروه توریست های خارجی و توریست های داخلی تقسیم می شوند.
كه واژه جهانگرد بیشتر در تعریف توریست های خارجی كاربرد دارد.
در صورتی كه توریست های داخلی نیز باید در واژه گزینی فارسی كلمه توریست گنجانده شود.
از این رو واژه « گردشگر» رساتر از واژه جهانگرد بوده و گویای اصطلاح توریست می باشد.
تعریف توریست یا گردشگر:
واژه «توریسم به مجموعه مسافرت هایی گفته می شود كه بین مبدأ و مقصدی با انگیزه های استراحتی، تفریحی، تفرجی، ورزشی، دیداری، تجاری، فرهنگی و یا گذران اوقات فراغت انجام می گیرد و در آن شخص توریست در مقصد اشتغال و اقامت دائم ندارد.
در سال 1925 كمیته مخصوص آمارگیری مجمع ملل افراد زیر را به عنوان توریست معرفی كرد:
- كسانی كه برای تفریح و دلایل شخصی با مقاصد پزشكی و درمانی سفر می كنند.
- افرادی كه برای شركت در كنفرانس ها، نمایشگاه ها، مراسمات مذهبی، مسابقات ورزشی و از این قبیل به كشور های دیگر سفر می كنند.
- كسانی كه به منظور بازاریابی و امور بازرگانی مسافرت می كنند.
- افرادی كه با كشتی مسافرت می كنند و در بندری در مسیر راه تا 24 ساعت اقامت می نمایند.
در سال 1937 كمیته ویژه ای در رم جهت بررسی پاره ای از مسائل صنعت توریسم تشكیل گردید و تعریفی به این شرح از توریست ارائه داد:
«افرادی كه در یک دوره 24 ساعته یا بیشتر به یک كشور خارجی سفر می كنند توریست خوانده می شوند» این كمیته مسافرت های زیر را به عنوان حركت های توریستی به شمار آورد:
- افرادی كه جهت خوش گذرانی، دلایل شخصی و یا مسائل بهداشتی به مسافرت می روند.
- کسانی كه برای شركت در كنفرانس ها مسافرت می كنند.
- افرادی كه جهت انجام كار های بازرگانی مسافرت می كنند.
- کسانی كه به یک گردش دریایی می روند.
براساس تعریفی از سازمان ملل كه بنا به پیشنهاد كنفرانس بین المللی جهانگردی آن سازمان در رم ارائه گردیده:
«توریست یا بازدید كننده موقت كسی است كه به منظور تفریح، استراحت، گذران تعطیلات، بازدید از نقاط دیدنی، انجام امور پزشكی، درمانی و معالجه، تجارت، ورزش، زیارت، دیدار از خانواده، مأموریت و شركت در كنفرانس ها به كشوری غیر از كشور خود سفر می كند؛
مشروط بر اینكه حداقل مدت اقامت او از 24 ساعت كمتر و از 3 ما بیشتر نبوده و كسب شغل و پیشه هم مد نظر نباشد»
براساس تعریف فوق گردشگری داخلی در قالب صنعت توریسم قرار نگرفته و صرفا به گردشگرانی كه از دیگر كشور ها وارد یک كشور می گردند اصطلاح توریست اطلاق می شود.
سازمان جهانی گردشگری در سال 1995 یک تعریف نهایی برای گردشگری ارائه کرد که عبارت است از:
مجموعه فعالیت های فرد یا افرادی که به مکانی غیر از مکان عادی زندگی خود مسافرت و حداقل یک شب و حداکثر یک سال در آنجا اقامت می کنند.
و هدف از مسافرت آنان نیز گذراندن اوقات فراغت است. البته اهدافی نظیر اشتغال و کسب درآمد شامل آن نمی شود.
و بر اساس این تعریف از گردشگری، کسانی که شامل این تعریف می شوند گردشگر نامیده می شوند.
سازمان ملل سه شکل از گردشگری را معرفی کرده است:
- توریسم داخلی: سفر شهروندان یک کشور به نقاط مختلف همان کشور
- گردشگر ورودی: سفر شهروندان کشورهای دیگر به یک کشور
- توریسم خروجی: سفر شهروندان یک کشور به کشورهای دیگر
دكتر برنكر عضو انستیتوی بررسی جهانگردی وین، در تعریفی از توریسم عنوان می كند:
«هنگامی كه تعدادی از افراد یک كشور به طور موقت محل اقامت خویش را ترک نموده و به منظور گذران ایام تعطیل، بازدید از آثار تاریخی، شركت در مسابقات و كنفرانس ها، دیدن اقوام و خویشان، از نقطه ای به نقطه دیگر بروند، جهانگردی آغاز می گردد» .
در تعریفی دیگر، عامل توریستی یا جهانگردی كسی است كه عمل جهانگردی را انجام می دهد و به سه دسته تقسیم می شود:
- توریست هایی كه از خارج وارد كشور می شوند.
- گردشگرانی كه از كشور خود به كشور دیگر مسافرت می كنند.
- توریست هایی كه مقیم كشور خود هستند و در داخل كشورشان مسافرت می كنند.
مركز آمار ایران به منظور تفكیک توریسم از غیر توریسم، تعریف زیر را از توریسم ارایه داده است:
توریست شخصی است كه به كشور یا شهری غیر از محیط زیست عادی خود برای مدتی كه كمتر از 24 ساعت و بیشتر از یک سال نباشد سفر كند.
و قصد او از سفر، تفریح، استراحت، ورزش، دیدار اقوام و دوستان، مأموریت، شركت در سمینار، كنفرانس یا اجلاس، معالجه، مطالعه و تحقیق و یا فعالیت مذهبی باشد.
دكتر محمد تقی راهنمایی از اساتید گروه جغرافیای دانشگاه تهران نیز، در طرح جامع گردشگری استان اردبیل تعریف ذیل را از توریست یا گردشگر ارائه داده است:
توریست یا گردشگر به مسافری گفته می شود كه با انگیزه های گردشگری به مقصدی مسافرت نموده و بیش از یک شب و كمتر از 6 ماه در مقصد اقامت نماید، بدون این كه اشتغال و اقامت دایم در مقصد داشته باشد.
طبقه بندی انواع توریسم:
توریسم دارای انواع مختلفی بوده كه براساس عوامل متعدد می توان تقسیم بندی هایی را برای آن قائل شد.
مهم ترین عواملی كه می توان براساس آن انواع مختلفی از توریسم را تعریف و طبقه بندی نمود عبارتند از:
- زمان فعالیت های گردشگری را به شكل كوتاه مدت (كمتر از یک روز) میان مدت (یک تا سه روز) و دراز مدت (بیش از سه روز) از یكدیگر تفكیک می كند.
- از لحاظ مكانی گردشگری را به صورت فعالیت های گردشگری در حوزه نزدیک، حوزه میانی و حوزه خارج یا دور تقسیم بندی می كند.
- از نظر تابعیت گردشگران به دو گروه گردشگران خارجی و بین المللی و گردشگران داخلی تقسیم می گردد. د- از لحاظ انگیزه سفر براساس آن گردشگری با انگیز های استراحتی، تفریحی، درمانی، زیارتی، فرهنگی، اقتصادی، ورزشی و … از یكدیگر تفكیک می شوند.
- از لحاظ نوع و محل اقامت گردشگران را براساس نوع و محل اقامت، از نظر كیفی و كمیتی طبقه بندی می كند. مانند گردشگران مقیم در هتل ها، مهمان پذیر ها، خانه های ویلایی و یا پانسونی های خانگی، کمپینگ و … تأسیسات اقامتی مجموعه واحد هایی كه برای اقامت گردشگران، خدمات اقامتی و یا وابسته به آن را ارایه می دهند تاسیسات اقامتی نامیده می شوند.
انواع تاسیسات اقامتی توریستی:
هتل، متل، مهمان سرا، مسافرخانه یا مهمان پذیر، پانسیون، هتل آپارتمان، اردوگاه جهانگردی، كمپینگ، مجتمع توریستی و ویلا.
- مجتمع توریستی به مجموعه ای از تاسیسات اقامتی، پذیرایی، تفریحی، تفرج گاهی، ورزشی گفته می شود كه دارای تاسیسات متنوع بوده و مهمانان ضمن اقامت در آنها می توانند از خدمات جانبی دیگری كه در آنها وجود دارد، استفاده نمایند.
- تأسیسات اقامتی: در مجتمع های توریستی متنوع است و می تواند به صورت اتاق، ویلا، آپارتمان، كمپینگ، محل پارک كاروان یا اتاقهای سیار كه با اتومبیل یدک كشیده می شوند، باشد.
- اردوگاه جهانگردی: به مجموعه ای از تأسیسات اقامتی منفرد گفته می شود كه به صورت واحدهای مجزا از هم در محوطه ای باز، ساخته می شوند. عمدتا این اردوگاه ها دارای اتاقک های كوچک و ساده ای هستند كه برای مشتریان كم درآمد در نظر گرفته می شوند.
- بنگالو: به مجموعه ای از اقامتگاه های منفرد گفته می شود كه دارای یک اتاق بزرگ با امكانات آشپزخانه، سرویس بهداشتی بوده و اغلب به صورت یک سوئیت یک اتاقه ساخته می شود.
- شاله: به خانه های ییلاقی گفته می شود كه در نواحی كوهستانی با مصالحی مانند چوب ساخته می شوند. شاله ها می توانند ابعاد متفاوت داشته باشند.
- پانسیون: به نوعی واحد اقامتی گفته می شود كه ظاهری ساده داشته و ضمن اقامت از خدمات پذیرایی نیز برخوردار است.
- پانسیون های خانگی: به واحدهای اقامتی گفته می شود كه در تعداد از اتاقهای ساختمان مسكونی صاحبان آن خدمات اقامتی ارایه می دهند. در این گونه پانسیون ها، خانواده صاحب پانسیون تعدادی از اتاقهای مازاد خود را به اقامت مسافران اختصاص داده و از آنان پذیرایی می كنند.
- ویلا های خصوصی: به این نوع اقامتگاه ها در ادبیات گردشگری خانه دوّم یا Secound home نیز می گویند. خانه های دوم كه در مناطق توریستی احداث می شوند، به صورت اختصاصی توسط صاحبان و مهمانان آنها مورد استفاده قرار می گیرند. مسافران این گونه خانه ها هر چند كه عملكرد توریستی دارند، اما از نظر اقامت به تأسیسات اقامتی موجود در محل وابسته نیستند.
- اقامتگاه های آزاد: این نوع اقامتگاه ها فضاهای باز و آزادی هستند كه هیچ گونه تأسیساتی ندارند و صرفا بخاطر زیبایی محل برای برافراشتن چادر یا اقامت در فضای باز مورد استفاده مسافران قرار می گیرند. نمونه این نوع اقامت را می توان تقریبا در تمامی شهرهای توریستی مشاهده كرد كه مسافران در كنار پیاده روها یا چمن های پارك های شهری چادر برافراشته و بیتوته می كنند.
تصویر شماره 1: کاخ توپکاپی استانبول
اوضاع گردشگری در جهان چگونه است؟
اوضاع گردشگری در مناطق مختلف جهان کاملا با یکدیگر متفاوت است و اگر خواسته باشیم مقایسه ای در قاره های مختلف داشته باشیم می توان بدین صورت بیان کرد که قاره های آفریقا، آسیا ، اروپا، اقیانوسیه و آمریکا هر کدام به دلیل شرایط خاص خود که دارا هستند دارای حوضه های گردشگری متفاوتی هستند و بر اساس همین تفاوت ها هم اوضاع گردشگری در تمام قاره ها متفاوت است و بعضی کشورها پایتخت گردشگری دنیا به حساب می آیند.
تصویر شماره 2: پارک گراند کانیون (آمریکا)
در یک بررسی کلی که در سال 2015 به عمل آمده ، بیشترین میزان گردشگر در قاره های مختلف جهان بدینگونه بوده است که:
- در قاره آفریقا به ترتیب کشورهای آفریقای جنوبی، مراکش، الجزایر، تونس، نیجریه، زامبیا، کنیا، اوگاندا، ساحل عاج، موزامبیک و تانزانیا ده کشوری هستند که بیشترین تعداد گردشگر را دارا هستند. که در این بین کشور آفریقای جنوبی با گردشگری در حدود 15 میلیون در سال در راس آنها قرار گرفته است.
- در خاور میانه و ایران به ترتیب کشورهای ترکیه، عربستان، امارات، ایران، مصر، عمان، قطر، لبنان، کویت و رژیم اشغالگر قدس ده کشوری هستند که بیشترین گردشگر را دارند و در بین آنها ترکیه با حدود 45 میلیون گردشگر در راس قرار گرفته و کشورمان ایران نیز حدود 11 میلیون گردشگر داشته است.
- در قاره آمریکا به ترتیب کشورهای آمریکا، مکزیک، کانادا، برزیل، آرژانتین، جمهوری دومنیکن، شیلی، پاناما، کوبا، پرو و کلمبیا ده کشوری می باشند که بیشترین گردشگر را در این قاره دارا بوده اند و در راس آنها آمریکا است که حدود 78 میلیون گردشگر را دارا است.
تصویر شماره 3: دریاچه تاهو (آمریکا)
- در بین کشورهای آسیایی بجز خاور میانه هم به ترتیب چین، تایلند، هنگ کنگ، مالزی، ژاپن، سنگاپور، کره جنوبی اندونزی، تایوان ، ویتنام، هند و فیلیپین ده کشوری هستند که بیشترین گردشگران را دارند که در بین آنها چین با بیش از 57 میلیون گردشگر در راس قرار دارد.
- در قاره اروپا (ترکیه در خاور میانه حساب شده است) هم به ترتیب فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، بریتانیا، روسیه، اتریش، یونان و لهستان ده کشوری هستند که بیشترین گردشگر را دارا هستند که در این بین فرانسه با حدود 85 میلیون گردشگر در راس قرار گرفته و نکته جالب در اروپا اینکه حتی کشور لهستان هم که در رتبه ده قرار گرفته است حدود 17 میلیون گردشگر دارد. یا کشور اسپانیا که رتبه دوم این قاره را دارد حدود 69 میلیون گردشگر را دارد.
- در اقیانوسیه ده کشور یا جزیره برتر در صنعت گردشگری به ترتیب عبارتند از استرالیا، نیوزلند، فیجی، ساموآ، ساموآی آمریکا، تونگا، جزایر کوک، توکلائو، پاپواگینه نو و جنوبگان که در بین آنها کشور استرالیا با حدود 23 میلیون گردشگر بیشترین تعداد گردشگر را دارا است و جنوبگان دارای 900 نفر گردشگر می باشد.
سه کشوری که دارای بیشترین گردشگر در سطح جهانی هستند کدام کشورها می باشند؟
با یک نگاه سرسری به همین آمار خلاصه وار سال 2015 که ارائه گردید.
می توان فهمید که به ترتیب سه کشور فرانسه، اسپانیا و آمریکا دارای بیشترین گردشگر در سطح بین المللی هستند.
تصویر شماره 4: قلعه آلکازار تولدو (اسپانیا)
بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ مقصد برتر ورودی گردشگران خارجی در سال ۲۰۱۸ که ۴۰ درصد از ورودی های جهان را به خود اختصاص داده است نشان می دهد:
فرانسه با رشد ۳ درصدی و ورود ۸۹ میلیون نفر در رتبه اول پر بازدید ترین کشور جهان قرار گرفت.
اسپانیا با ورود ۸۳ میلیون نفر و یک درصد رشد در رتبه دوم قرار دارد.
بعد از آن آمریکا، چین، ایتالیا، ترکیه، مکزیک، آلمان، تایلند و انگلیس با ۳۶ میلیون نفر که نسبت به سال گذشته ۴ درصد کاهش داشته است به ترتیب در رتبه های سوم تا دهم برترین مقصد ورود گردشگران خارجی قرار گرفتند.
طبق آمار سازمان جهانی گردشگری، میزان ورودی گردشگران جهان در سال ۲۰۱۸ حدود ۴/۱ میلیارد نفر بوده.
که نسبت به سال ۲۰۱۷ رشد ۵ درصدی داشته است.
آسیا و اقیانوسیه و به دنبال آن آفریقا بیشترین رشد در ورود با رقم معادل ۷ درصد را به نام خود ثبت کردند.
اروپا در نهمین سال از رشد پایدار با جذب ۵۷۰ میلیون توریست و ۵ درصد رشد همچنان پر بازدید ترین منطقه جهان بوده است.
و پس از آن آسیا و اقیانوسیه با جذب یک چهارم توریست های جهان، حدود ۳۴۸ میلیون نفر گردشگر خارجی، ۲۵ درصد از ورود گردشگران بین المللی را به خود اختصاص داد.
آمریکا که به سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم می شود از گردشگر خارجی فقط ۱۵ درصد است.
که با فراز و نشیب بسیاری همراه بوده و با ۲ درصد رشد حدود ۲۱۶ میلیون نفر گردش خارجی داشته است.
آفریقا که براساس عملکردهای مثبت به ویژه در آفریقای شمالی توانست با ۷درصد رشد، ۶۷ میلیون گردشگر خارجی را به خود جذب کند و ۵ درصد از سهم گردشگری جهان را به خود اختصاص دهد.
خاورمیانه با توجه به تلاش کشورهای وابسته به اقتصاد نفتی برای توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگران خارجی با ورود حدود ۶۰ میلیون توریست، ۵ درصد رشد داشته و سهم آن از ورودی گردشگری جهان ۴ درصد بوده است.
درآمد گردشگری در جهان
براساس آمار سازمان جهانی گردشگری از کل درآمد گردشگری بین المللی که شامل ورود توریست ها و حمل و نقل مسافران می باشد.
۱۷۰۰ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال گذشته ۴/ ۴درصد رشد داشته است و توانسته از رشد اقتصاد جهانی پیشی بگیرد.
طبق اعلام سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ کشور پر درآمد جهان توانستند ۵۰ درصد از کل درآمد گردشگری را به خود اختصاص دهند.
آمریکا با کسب درآمد ۲۱۴ میلیارد دلار و رشد ۲ درصدی به عنوان پر درآمد ترین کشور در گردشگری بین المللی معرفی شد و بعد از آن اسپانیا با ۷۴ میلیارد دلار و ۴درصد رشد نسبت به سال قبل یعنی سال 2017 در رتبه دوم جهان قرار گرفت.
فرانسه، تایلند، انگلیس، ایتالیا، استرالیا، آلمان، ژاپن و چین با ۴۰ میلیارد دلار در رتبه های سوم تا دهم پر درآمد ترین کشورها در گردشگری بین المللی قرار گرفتند.
آسیا و اقیانوسیه با رشد ۷ درصدی حدود ۴۳۶ میلیارد دلار درآمد و ۳۰ درصد از سهم درآمد گردشگری و اروپا با ۵ درصد رشد و ۵۷۰ میلیارد دلار درآمد و ۳۹ درصد از سهم کل درآمد، از رشد متوسطی در عایدی گردشگری خارجی نسبت به سال قبل بهره مند شدند.
آفریقا با ۳ درصد از سهم کل درآمد گردشگری بین المللی و خاورمیانه با ۵ درصد از سهم گردشگری جهان با توجه به رشد قابل توجه در ورود گردشگر خارجی با رشد درآمد گردشگری همراه بودند.
که سهم هر کدام از درآمد گردشگری به ترتیب ۳۸ میلیارد دلار با ۲درصد رشد و ۷۳ میلیارد دلار با ۴ درصد رشد بوده است.
تصویر شماره 5: پوکت (تایلند)
اما در آمریکا با توجه به رشد ضعیف ورود گردشگران خارجی به آمریکای مرکزی و جزایر کارائیب، میزان درآمد حاصل از آن نیز بدون رشد بوده است.
و با ۳۳۴ میلیارد دلار همچنان ۲۳ درصد از سهم درآمد توریسم خارجی را به خود اختصاص داده است.
اروپای جنوبی و مدیترانه ای با ۸ درصد رشد در ورودی گردشگر خارجی و ۷ درصد رشد در درآمد حاصل از آن، در اکثر مناطق با رشدی دو رقمی همراه بود.
در میان کشورهای با ورودی بیشتر توریست، ایتالیا، یونان، پرتغال و کرواسی عملکرد قوی و مثبتی داشتند.
و ترکیه با نرخ ارز مناسب، روند بهبودی خود را ادامه داد.
و اسپانیا بزرگ ترین مقصد منطقه، رشد بسیاری در درآمد گردشگری خارجی در سال ۲۰۱۸ داشته است.
اروپای شرقی با رشد ۴ درصد ورودی و ۳ درصد درآمد و اروپای مرکزی با رشد ۵ درصد ورودی و ۹ درصد درآمد برحسب میانگین منطقه رشد داشته اند.
و از جمله دلیل افزایش گردشگر، تسهیل ویزا برای چینی ها در برخی مناطق بوده است.
روسیه به دلیل میزبانی جام جهانی ۲۰۱۸ از رشدی دو رقمی برخوردار شد. در اروپای غربی بلژیک عملکرد مثبتی داشته و به همراه هلند در این منطقه پیشتاز بودند.
اروپای شمالی با یک درصد رشد در ورودی گردشگران خارجی و درآمد حاصل از آن رشدی یکنواخت داشته است.
مناطق گردشگری جهان
منطقه آسیا و اقیانوسیه، سریع ترین رشد در ورودی و درآمد گردشگری خارجی در سال ۲۰۱۸ را داشته است.
افزایش قدرت خرید خارجی ها، افزایش حمل و نقل هوایی و تسهیل صدور ویزا منجر به افزایش سفر به این منطقه شده است.
آسیای جنوبی به علت رشد ور...
گردشگری به چه معناست؟
گردشگری معادل فارسی و كاملا دقیق واژه Tourism در زبان های انگلیسی، فرانسه و آلمانی است كه در زبان فارسی به جهانگردی ترجمه شده است.
ریشه این واژه از اصطلاح Tornus یونانی و لاتین گرفته شده كه یكی از معانی آن گردش كردن و یا گشتن است.
به گزارش خبرنگار سرویس «نگاهی به وبلاگ ها» ایسنا وبلاگر نوشته است: اصطلاح توریست از قرن نوزدهم معمول شده است.
در آن زمان اشراف زادگان فرانسه می بایست برای تكمیل تحصیلات و كسب تجربه های لازم زندگی، اقدام به مسافرت می نمودند.
این جوانان در آن زمان توریست نامیده می شدند.
و بعدها در فرانسه این اصطلاح در مورد كسانی استفاده می شد.
كه برای سرگرمی، وقت گذرانی و گردش به فرانسه سفر می كردند و بعدها با تعمیم بیشتر به كسانی اطلاق می شد.
كه اصولا به این منظور به سفر می رفتند.
كم كم كلمه توریست به بعضی زبان های دیگر نیز وارد شد و از آن واژه توریسم بوجود آمد.
از همان زمان توریسم و توریست به بعضی از مسافرت ها و مسافرینی گفته می شد كه هدف آنها استراحت، گردش، سرگرمی و آشنایی با مردم بود و نه كسب درآمد و اشتغال به كار.
در زبان فارسی كلمه «سیاح» در گذشته به كسانی گفته می شد كه با هدف و منظور شخصی دست به سفر می زدند؛
مانند ناصر خسرو و سعدی و این واژه در زبان فارسی تا نیمه اول قرن بیستم در معنی فوق به كار می رفت تا آن كه دو واژه جهانگرد و جهانگردی جای آن را گرفت.
واژه جهانگردی به این سبب كه در معنی خود عبور از مرزهای سیاسی و سفر به دیگر كشور ها را تداعی می كند، نمی تواند معنی كامل توریسم را ادا نماید.
زیرا توریست ها به دو گروه توریست های خارجی و توریست های داخلی تقسیم می شوند.
كه واژه جهانگرد بیشتر در تعریف توریست های خارجی كاربرد دارد.
در صورتی كه توریست های داخلی نیز باید در واژه گزینی فارسی كلمه توریست گنجانده شود.
از این رو واژه « گردشگر» رساتر از واژه جهانگرد بوده و گویای اصطلاح توریست می باشد.
تعریف توریست یا گردشگر:
واژه «توریسم به مجموعه مسافرت هایی گفته می شود كه بین مبدأ و مقصدی با انگیزه های استراحتی، تفریحی، تفرجی، ورزشی، دیداری، تجاری، فرهنگی و یا گذران اوقات فراغت انجام می گیرد و در آن شخص توریست در مقصد اشتغال و اقامت دائم ندارد.
در سال 1925 كمیته مخصوص آمارگیری مجمع ملل افراد زیر را به عنوان توریست معرفی كرد:
- كسانی كه برای تفریح و دلایل شخصی با مقاصد پزشكی و درمانی سفر می كنند.
- افرادی كه برای شركت در كنفرانس ها، نمایشگاه ها، مراسمات مذهبی، مسابقات ورزشی و از این قبیل به كشور های دیگر سفر می كنند.
- كسانی كه به منظور بازاریابی و امور بازرگانی مسافرت می كنند.
- افرادی كه با كشتی مسافرت می كنند و در بندری در مسیر راه تا 24 ساعت اقامت می نمایند.
در سال 1937 كمیته ویژه ای در رم جهت بررسی پاره ای از مسائل صنعت توریسم تشكیل گردید و تعریفی به این شرح از توریست ارائه داد:
«افرادی كه در یک دوره 24 ساعته یا بیشتر به یک كشور خارجی سفر می كنند توریست خوانده می شوند» این كمیته مسافرت های زیر را به عنوان حركت های توریستی به شمار آورد:
- افرادی كه جهت خوش گذرانی، دلایل شخصی و یا مسائل بهداشتی به مسافرت می روند.
- کسانی كه برای شركت در كنفرانس ها مسافرت می كنند.
- افرادی كه جهت انجام كار های بازرگانی مسافرت می كنند.
- کسانی كه به یک گردش دریایی می روند.
براساس تعریفی از سازمان ملل كه بنا به پیشنهاد كنفرانس بین المللی جهانگردی آن سازمان در رم ارائه گردیده:
«توریست یا بازدید كننده موقت كسی است كه به منظور تفریح، استراحت، گذران تعطیلات، بازدید از نقاط دیدنی، انجام امور پزشكی، درمانی و معالجه، تجارت، ورزش، زیارت، دیدار از خانواده، مأموریت و شركت در كنفرانس ها به كشوری غیر از كشور خود سفر می كند؛
مشروط بر اینكه حداقل مدت اقامت او از 24 ساعت كمتر و از 3 ما بیشتر نبوده و كسب شغل و پیشه هم مد نظر نباشد»
براساس تعریف فوق گردشگری داخلی در قالب صنعت توریسم قرار نگرفته و صرفا به گردشگرانی كه از دیگر كشور ها وارد یک كشور می گردند اصطلاح توریست اطلاق می شود.
سازمان جهانی گردشگری در سال 1995 یک تعریف نهایی برای گردشگری ارائه کرد که عبارت است از:
مجموعه فعالیت های فرد یا افرادی که به مکانی غیر از مکان عادی زندگی خود مسافرت و حداقل یک شب و حداکثر یک سال در آنجا اقامت می کنند.
و هدف از مسافرت آنان نیز گذراندن اوقات فراغت است. البته اهدافی نظیر اشتغال و کسب درآمد شامل آن نمی شود.
و بر اساس این تعریف از گردشگری، کسانی که شامل این تعریف می شوند گردشگر نامیده می شوند.
سازمان ملل سه شکل از گردشگری را معرفی کرده است:
- توریسم داخلی: سفر شهروندان یک کشور به نقاط مختلف همان کشور
- گردشگر ورودی: سفر شهروندان کشورهای دیگر به یک کشور
- توریسم خروجی: سفر شهروندان یک کشور به کشورهای دیگر
دكتر برنكر عضو انستیتوی بررسی جهانگردی وین، در تعریفی از توریسم عنوان می كند:
«هنگامی كه تعدادی از افراد یک كشور به طور موقت محل اقامت خویش را ترک نموده و به منظور گذران ایام تعطیل، بازدید از آثار تاریخی، شركت در مسابقات و كنفرانس ها، دیدن اقوام و خویشان، از نقطه ای به نقطه دیگر بروند، جهانگردی آغاز می گردد» .
در تعریفی دیگر، عامل توریستی یا جهانگردی كسی است كه عمل جهانگردی را انجام می دهد و به سه دسته تقسیم می شود:
- توریست هایی كه از خارج وارد كشور می شوند.
- گردشگرانی كه از كشور خود به كشور دیگر مسافرت می كنند.
- توریست هایی كه مقیم كشور خود هستند و در داخل كشورشان مسافرت می كنند.
مركز آمار ایران به منظور تفكیک توریسم از غیر توریسم، تعریف زیر را از توریسم ارایه داده است:
توریست شخصی است كه به كشور یا شهری غیر از محیط زیست عادی خود برای مدتی كه كمتر از 24 ساعت و بیشتر از یک سال نباشد سفر كند.
و قصد او از سفر، تفریح، استراحت، ورزش، دیدار اقوام و دوستان، مأموریت، شركت در سمینار، كنفرانس یا اجلاس، معالجه، مطالعه و تحقیق و یا فعالیت مذهبی باشد.
دكتر محمد تقی راهنمایی از اساتید گروه جغرافیای دانشگاه تهران نیز، در طرح جامع گردشگری استان اردبیل تعریف ذیل را از توریست یا گردشگر ارائه داده است:
توریست یا گردشگر به مسافری گفته می شود كه با انگیزه های گردشگری به مقصدی مسافرت نموده و بیش از یک شب و كمتر از 6 ماه در مقصد اقامت نماید، بدون این كه اشتغال و اقامت دایم در مقصد داشته باشد.
طبقه بندی انواع توریسم:
توریسم دارای انواع مختلفی بوده كه براساس عوامل متعدد می توان تقسیم بندی هایی را برای آن قائل شد.
مهم ترین عواملی كه می توان براساس آن انواع مختلفی از توریسم را تعریف و طبقه بندی نمود عبارتند از:
- زمان فعالیت های گردشگری را به شكل كوتاه مدت (كمتر از یک روز) میان مدت (یک تا سه روز) و دراز مدت (بیش از سه روز) از یكدیگر تفكیک می كند.
- از لحاظ مكانی گردشگری را به صورت فعالیت های گردشگری در حوزه نزدیک، حوزه میانی و حوزه خارج یا دور تقسیم بندی می كند.
- از نظر تابعیت گردشگران به دو گروه گردشگران خارجی و بین المللی و گردشگران داخلی تقسیم می گردد. د- از لحاظ انگیزه سفر براساس آن گردشگری با انگیز های استراحتی، تفریحی، درمانی، زیارتی، فرهنگی، اقتصادی، ورزشی و … از یكدیگر تفكیک می شوند.
- از لحاظ نوع و محل اقامت گردشگران را براساس نوع و محل اقامت، از نظر كیفی و كمیتی طبقه بندی می كند. مانند گردشگران مقیم در هتل ها، مهمان پذیر ها، خانه های ویلایی و یا پانسونی های خانگی، کمپینگ و … تأسیسات اقامتی مجموعه واحد هایی كه برای اقامت گردشگران، خدمات اقامتی و یا وابسته به آن را ارایه می دهند تاسیسات اقامتی نامیده می شوند.
انواع تاسیسات اقامتی توریستی:
هتل، متل، مهمان سرا، مسافرخانه یا مهمان پذیر، پانسیون، هتل آپارتمان، اردوگاه جهانگردی، كمپینگ، مجتمع توریستی و ویلا.
- مجتمع توریستی به مجموعه ای از تاسیسات اقامتی، پذیرایی، تفریحی، تفرج گاهی، ورزشی گفته می شود كه دارای تاسیسات متنوع بوده و مهمانان ضمن اقامت در آنها می توانند از خدمات جانبی دیگری كه در آنها وجود دارد، استفاده نمایند.
- تأسیسات اقامتی: در مجتمع های توریستی متنوع است و می تواند به صورت اتاق، ویلا، آپارتمان، كمپینگ، محل پارک كاروان یا اتاقهای سیار كه با اتومبیل یدک كشیده می شوند، باشد.
- اردوگاه جهانگردی: به مجموعه ای از تأسیسات اقامتی منفرد گفته می شود كه به صورت واحدهای مجزا از هم در محوطه ای باز، ساخته می شوند. عمدتا این اردوگاه ها دارای اتاقک های كوچک و ساده ای هستند كه برای مشتریان كم درآمد در نظر گرفته می شوند.
- بنگالو: به مجموعه ای از اقامتگاه های منفرد گفته می شود كه دارای یک اتاق بزرگ با امكانات آشپزخانه، سرویس بهداشتی بوده و اغلب به صورت یک سوئیت یک اتاقه ساخته می شود.
- شاله: به خانه های ییلاقی گفته می شود كه در نواحی كوهستانی با مصالحی مانند چوب ساخته می شوند. شاله ها می توانند ابعاد متفاوت داشته باشند.
- پانسیون: به نوعی واحد اقامتی گفته می شود كه ظاهری ساده داشته و ضمن اقامت از خدمات پذیرایی نیز برخوردار است.
- پانسیون های خانگی: به واحدهای اقامتی گفته می شود كه در تعداد از اتاقهای ساختمان مسكونی صاحبان آن خدمات اقامتی ارایه می دهند. در این گونه پانسیون ها، خانواده صاحب پانسیون تعدادی از اتاقهای مازاد خود را به اقامت مسافران اختصاص داده و از آنان پذیرایی می كنند.
- ویلا های خصوصی: به این نوع اقامتگاه ها در ادبیات گردشگری خانه دوّم یا Secound home نیز می گویند. خانه های دوم كه در مناطق توریستی احداث می شوند، به صورت اختصاصی توسط صاحبان و مهمانان آنها مورد استفاده قرار می گیرند. مسافران این گونه خانه ها هر چند كه عملكرد توریستی دارند، اما از نظر اقامت به تأسیسات اقامتی موجود در محل وابسته نیستند.
- اقامتگاه های آزاد: این نوع اقامتگاه ها فضاهای باز و آزادی هستند كه هیچ گونه تأسیساتی ندارند و صرفا بخاطر زیبایی محل برای برافراشتن چادر یا اقامت در فضای باز مورد استفاده مسافران قرار می گیرند. نمونه این نوع اقامت را می توان تقریبا در تمامی شهرهای توریستی مشاهده كرد كه مسافران در كنار پیاده روها یا چمن های پارك های شهری چادر برافراشته و بیتوته می كنند.
تصویر شماره 1: کاخ توپکاپی استانبول
اوضاع گردشگری در جهان چگونه است؟
اوضاع گردشگری در مناطق مختلف جهان کاملا با یکدیگر متفاوت است و اگر خواسته باشیم مقایسه ای در قاره های مختلف داشته باشیم می توان بدین صورت بیان کرد که قاره های آفریقا، آسیا ، اروپا، اقیانوسیه و آمریکا هر کدام به دلیل شرایط خاص خود که دارا هستند دارای حوضه های گردشگری متفاوتی هستند و بر اساس همین تفاوت ها هم اوضاع گردشگری در تمام قاره ها متفاوت است و بعضی کشورها پایتخت گردشگری دنیا به حساب می آیند.
تصویر شماره 2: پارک گراند کانیون (آمریکا)
در یک بررسی کلی که در سال 2015 به عمل آمده ، بیشترین میزان گردشگر در قاره های مختلف جهان بدینگونه بوده است که:
- در قاره آفریقا به ترتیب کشورهای آفریقای جنوبی، مراکش، الجزایر، تونس، نیجریه، زامبیا، کنیا، اوگاندا، ساحل عاج، موزامبیک و تانزانیا ده کشوری هستند که بیشترین تعداد گردشگر را دارا هستند. که در این بین کشور آفریقای جنوبی با گردشگری در حدود 15 میلیون در سال در راس آنها قرار گرفته است.
- در خاور میانه و ایران به ترتیب کشورهای ترکیه، عربستان، امارات، ایران، مصر، عمان، قطر، لبنان، کویت و رژیم اشغالگر قدس ده کشوری هستند که بیشترین گردشگر را دارند و در بین آنها ترکیه با حدود 45 میلیون گردشگر در راس قرار گرفته و کشورمان ایران نیز حدود 11 میلیون گردشگر داشته است.
- در قاره آمریکا به ترتیب کشورهای آمریکا، مکزیک، کانادا، برزیل، آرژانتین، جمهوری دومنیکن، شیلی، پاناما، کوبا، پرو و کلمبیا ده کشوری می باشند که بیشترین گردشگر را در این قاره دارا بوده اند و در راس آنها آمریکا است که حدود 78 میلیون گردشگر را دارا است.
تصویر شماره 3: دریاچه تاهو (آمریکا)
- در بین کشورهای آسیایی بجز خاور میانه هم به ترتیب چین، تایلند، هنگ کنگ، مالزی، ژاپن، سنگاپور، کره جنوبی اندونزی، تایوان ، ویتنام، هند و فیلیپین ده کشوری هستند که بیشترین گردشگران را دارند که در بین آنها چین با بیش از 57 میلیون گردشگر در راس قرار دارد.
- در قاره اروپا (ترکیه در خاور میانه حساب شده است) هم به ترتیب فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، بریتانیا، روسیه، اتریش، یونان و لهستان ده کشوری هستند که بیشترین گردشگر را دارا هستند که در این بین فرانسه با حدود 85 میلیون گردشگر در راس قرار گرفته و نکته جالب در اروپا اینکه حتی کشور لهستان هم که در رتبه ده قرار گرفته است حدود 17 میلیون گردشگر دارد. یا کشور اسپانیا که رتبه دوم این قاره را دارد حدود 69 میلیون گردشگر را دارد.
- در اقیانوسیه ده کشور یا جزیره برتر در صنعت گردشگری به ترتیب عبارتند از استرالیا، نیوزلند، فیجی، ساموآ، ساموآی آمریکا، تونگا، جزایر کوک، توکلائو، پاپواگینه نو و جنوبگان که در بین آنها کشور استرالیا با حدود 23 میلیون گردشگر بیشترین تعداد گردشگر را دارا است و جنوبگان دارای 900 نفر گردشگر می باشد.
سه کشوری که دارای بیشترین گردشگر در سطح جهانی هستند کدام کشورها می باشند؟
با یک نگاه سرسری به همین آمار خلاصه وار سال 2015 که ارائه گردید.
می توان فهمید که به ترتیب سه کشور فرانسه، اسپانیا و آمریکا دارای بیشترین گردشگر در سطح بین المللی هستند.
تصویر شماره 4: قلعه آلکازار تولدو (اسپانیا)
بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ مقصد برتر ورودی گردشگران خارجی در سال ۲۰۱۸ که ۴۰ درصد از ورودی های جهان را به خود اختصاص داده است نشان می دهد:
فرانسه با رشد ۳ درصدی و ورود ۸۹ میلیون نفر در رتبه اول پر بازدید ترین کشور جهان قرار گرفت.
اسپانیا با ورود ۸۳ میلیون نفر و یک درصد رشد در رتبه دوم قرار دارد.
بعد از آن آمریکا، چین، ایتالیا، ترکیه، مکزیک، آلمان، تایلند و انگلیس با ۳۶ میلیون نفر که نسبت به سال گذشته ۴ درصد کاهش داشته است به ترتیب در رتبه های سوم تا دهم برترین مقصد ورود گردشگران خارجی قرار گرفتند.
طبق آمار سازمان جهانی گردشگری، میزان ورودی گردشگران جهان در سال ۲۰۱۸ حدود ۴/۱ میلیارد نفر بوده.
که نسبت به سال ۲۰۱۷ رشد ۵ درصدی داشته است.
آسیا و اقیانوسیه و به دنبال آن آفریقا بیشترین رشد در ورود با رقم معادل ۷ درصد را به نام خود ثبت کردند.
اروپا در نهمین سال از رشد پایدار با جذب ۵۷۰ میلیون توریست و ۵ درصد رشد همچنان پر بازدید ترین منطقه جهان بوده است.
و پس از آن آسیا و اقیانوسیه با جذب یک چهارم توریست های جهان، حدود ۳۴۸ میلیون نفر گردشگر خارجی، ۲۵ درصد از ورود گردشگران بین المللی را به خود اختصاص داد.
آمریکا که به سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم می شود از گردشگر خارجی فقط ۱۵ درصد است.
که با فراز و نشیب بسیاری همراه بوده و با ۲ درصد رشد حدود ۲۱۶ میلیون نفر گردش خارجی داشته است.
آفریقا که براساس عملکردهای مثبت به ویژه در آفریقای شمالی توانست با ۷درصد رشد، ۶۷ میلیون گردشگر خارجی را به خود جذب کند و ۵ درصد از سهم گردشگری جهان را به خود اختصاص دهد.
خاورمیانه با توجه به تلاش کشورهای وابسته به اقتصاد نفتی برای توسعه صنعت گردشگری و جذب گردشگران خارجی با ورود حدود ۶۰ میلیون توریست، ۵ درصد رشد داشته و سهم آن از ورودی گردشگری جهان ۴ درصد بوده است.
درآمد گردشگری در جهان
براساس آمار سازمان جهانی گردشگری از کل درآمد گردشگری بین المللی که شامل ورود توریست ها و حمل و نقل مسافران می باشد.
۱۷۰۰ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال گذشته ۴/ ۴درصد رشد داشته است و توانسته از رشد اقتصاد جهانی پیشی بگیرد.
طبق اعلام سازمان جهانی گردشگری، ۱۰ کشور پر درآمد جهان توانستند ۵۰ درصد از کل درآمد گردشگری را به خود اختصاص دهند.
آمریکا با کسب درآمد ۲۱۴ میلیارد دلار و رشد ۲ درصدی به عنوان پر درآمد ترین کشور در گردشگری بین المللی معرفی شد و بعد از آن اسپانیا با ۷۴ میلیارد دلار و ۴درصد رشد نسبت به سال قبل یعنی سال 2017 در رتبه دوم جهان قرار گرفت.
فرانسه، تایلند، انگلیس، ایتالیا، استرالیا، آلمان، ژاپن و چین با ۴۰ میلیارد دلار در رتبه های سوم تا دهم پر درآمد ترین کشورها در گردشگری بین المللی قرار گرفتند.
آسیا و اقیانوسیه با رشد ۷ درصدی حدود ۴۳۶ میلیارد دلار درآمد و ۳۰ درصد از سهم درآمد گردشگری و اروپا با ۵ درصد رشد و ۵۷۰ میلیارد دلار درآمد و ۳۹ درصد از سهم کل درآمد، از رشد متوسطی در عایدی گردشگری خارجی نسبت به سال قبل بهره مند شدند.
آفریقا با ۳ درصد از سهم کل درآمد گردشگری بین المللی و خاورمیانه با ۵ درصد از سهم گردشگری جهان با توجه به رشد قابل توجه در ورود گردشگر خارجی با رشد درآمد گردشگری همراه بودند.
که سهم هر کدام از درآمد گردشگری به ترتیب ۳۸ میلیارد دلار با ۲درصد رشد و ۷۳ میلیارد دلار با ۴ درصد رشد بوده است.
تصویر شماره 5: پوکت (تایلند)
اما در آمریکا با توجه به رشد ضعیف ورود گردشگران خارجی به آمریکای مرکزی و جزایر کارائیب، میزان درآمد حاصل از آن نیز بدون رشد بوده است.
و با ۳۳۴ میلیارد دلار همچنان ۲۳ درصد از سهم درآمد توریسم خارجی را به خود اختصاص داده است.
اروپای جنوبی و مدیترانه ای با ۸ درصد رشد در ورودی گردشگر خارجی و ۷ درصد رشد در درآمد حاصل از آن، در اکثر مناطق با رشدی دو رقمی همراه بود.
در میان کشورهای با ورودی بیشتر توریست، ایتالیا، یونان، پرتغال و کرواسی عملکرد قوی و مثبتی داشتند.
و ترکیه با نرخ ارز مناسب، روند بهبودی خود را ادامه داد.
و اسپانیا بزرگ ترین مقصد منطقه، رشد بسیاری در درآمد گردشگری خارجی در سال ۲۰۱۸ داشته است.
اروپای شرقی با رشد ۴ درصد ورودی و ۳ درصد درآمد و اروپای مرکزی با رشد ۵ درصد ورودی و ۹ درصد درآمد برحسب میانگین منطقه رشد داشته اند.
و از جمله دلیل افزایش گردشگر، تسهیل ویزا برای چینی ها در برخی مناطق بوده است.
روسیه به دلیل میزبانی جام جهانی ۲۰۱۸ از رشدی دو رقمی برخوردار شد. در اروپای غربی بلژیک عملکرد مثبتی داشته و به همراه هلند در این منطقه پیشتاز بودند.
اروپای شمالی با یک درصد رشد در ورودی گردشگران خارجی و درآمد حاصل از آن رشدی یکنواخت داشته است.
مناطق گردشگری جهان
منطقه آسیا و اقیانوسیه، سریع ترین رشد در ورودی و درآمد گردشگری خارجی در سال ۲۰۱۸ را داشته است.
افزایش قدرت خرید خارجی ها، افزایش حمل و نقل هوایی و تسهیل صدور ویزا منجر به افزایش سفر به این منطقه شده است.
آسیای جنوبی به علت رشد ور...
طراحی کیترینگ